COVID-19 salgınının mevcut ve öngörülen sorun ve etkilerinin sosyal ve beşeri bilimler perspektifinden incelenmesi, araştırılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak ARDEB 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında açılan “COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler” başlıklı çağrıya 160 farklı kurumdan toplam 682 proje önerisi sunuldu. Yapılan değerlendirmeler sonucunda 102 proje önerisinin desteklenmesine karar verildi.

Bu projelerden birisi de yürütücülüğünü Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İbrahim H. Diken‘in yaptığı “Proje EV-DES: Erken Çocukluk Döneminde Gelişimsel Gerilik/Yetersizlik Tanılı Çocukların Ebeveynlerine Yönelik Çevrimiçi Evde Destek Programının Tasarlanması ve Uygulanması” başlıklı proje oldu.

Ebeveynlere evde çevrimiçi destek projesi

Proje, erken çocukluk döneminde gelişimsel gerilik ya da yetersizlik tanılı çocukların ebeveynlerine yönelik; çocuklarının geriliği ya da yetersizliği hakkında bilgi vermeyi ve bu durumları ile baş etme beceri gereksinimlerini karşılamakla birlikte ebeveynlerin psiko-sosyal iyilik hallerini destekleyerek ebeveynleri güçlendirmeyi amaçlıyor. Proje kapsamında böylece “Çevrimiçi Ebeveyn Evde Destek Programı (Proje EV-DES)” tasarlanacak ve programın etkililiği de değerlendirilecek.

Projenin hedef kitlesini erken çocukluk döneminde (0-8 yaş); zihinsel yetersizlik, otizm spektrum bozukluğu, duyusal (görme ve işitme) yetersizlik, fiziksel yetersizlik ya da süreğen rahatsızlık, dil ve konuşma bozukluğu, çoklu yetersizlik, ruhsal ve duygusal bozukluk ve genel gerişim geriliği gibi özel gereksinim durumlarına sahip çocuğu olan ebeveynler oluşturuyor.

Yazılı ve görsel materyallerin yanı sıra dijital platformlar da oluşturulacak

Proje EV-DES’in sonunda yazılı ve görsel materyaller ile WEB 2.0 tabanlı dijital platformlardan oluşan üç somut ürün ortaya çıkarılması hedefleniyor. Yazılı materyal olarak, ebeveynlere yönelik, çocuklarının gelişimsel gerilik ya da yetersizlik durumları hakkında bilgi veren, çocukların gerilikleri ya da yetersizlikleri ile ilgili beceri gereksinimlerini karşılayan, ebeveynlerin psiko-sosyal iyilik hallerini destekleyecek, bilimsel dayanakları ortaya konmuş bilgi, yöntem ve stratejilerin yer alacağı, açık bir dille yazılmış okuyucu dostu broşürler, afişler, kısa ve uzun bilgi notları oluşturulacak.

Yazılı materyallerde ortaya konan bilgi, beceri ve stratejilerin ilgili alan uzmanları tarafından hazırlanacak olan videolu sunumlar ve uygulama örneklerinin gösterimini içeren çizimlerden oluşan görsel materyallerle de proje desteklenecek. Hazırlanan yazılı ve görsel materyallerin yer aldığı, ebeveynlerin ilk elden bilimsel, güncel ve ebeveyn ile okuyucu dostu olarak hazırlanmış içeriklerin, konuya özel ulusal ve uluslararası faydalı linklerin yer aldığı, kapsamlı, erişimi ücretsiz çevirimiçi bir dijital platform da ebevdeynlere ve okuyuculara sunulacak.

Projede Prof. Dr. İbrahim H. Diken (Özel Eğitim/Erken Müdahale Uzmanı, Tüm alanlar koordinatörü ve OSB alan sorumlusu) yürütücü olarak yer alacakken araştırmacıları arasında Prof. Dr. Oktay Cem Adıgüzel (Program Geliştirme Uzmanı; Program Tasarımı alan sorumlusu); Prof. Dr. Hasan Gürgür (Özel Eğitim Uzmanı; Duyusal yetersizlik alan sorumlusu); Doç. Dr. Mehmet Yanardağ (Fizyoterapist; Fiziksel Yetersizlik/Süreğen Hastalık ve Çoklu Yetersizlik alan sorumlusu); Doç. Dr. Özlem Diken (Dil ve Konuşma Terapisti; Dil ve Konuşma Bozukluğu alan sorumlusu); Doç. Dr. Ramazan Akdoğan (Psikolog;  ruhsal ve duygusal bozukluk ve ebeveynlere psiko-sosyal destek alan sorumlusu) ve Dr. Gözde Tomris (Çocuk Gelişimi/Özel Eğitim/Erken Müdahale Uzmanı; Zihin Yetersizliği ve Gelişim Geriliği alan sorumlusu) yer alıyor. Proje 1 Temmuz-31 Aralık 2020 tarihleri arasında hayata geçirilecek.